Trasa kajakowa Łyna
Zapraszamy do odkrycia uroków rzeki Łyna, największej z warmińskich rzek, która oferuje wiele możliwości spływania w najróżniejszym otoczeniu. Od lasów, przez trzcinową dolinę, łąki na krajobrazie miejskim kończąc.
Proponujemy Państwu najatrakcyjniejszą trasę jednodniową na tej rzece, z różnymi wariantami do wyboru, dostosowanymi do indywidualnych preferencji i umiejętności:
- Ruś - Olsztyn: odcinek 15 km, około 4-5 godzin płynięcia.
- Bartąg - Olsztyn Zamek: odcinek 11 km, około 3-4 godzin płynięcia.
- Olsztyn - Elektrownia Wadąg: odcinek 11km, około 3-4 godzin płynięcia
- Olsztyn Zamek - Elektrownia Wadąg: odcinek 5 km, około 2 godzin płynięcia.
- Olsztyn Zamek - Przystań kajakowa Brąswałd: odcinek 14 km, około 4-5 godzin płynięcia.
Dowóz na miejsce startu odbywa się własnym transportem, a po zakończeniu spływu przewozimy kierowców lub małe grupy (do 12 osób) na punkt startu.
Cieszymy się na możliwość podzielenia się z Państwem naszą pasją do kajakarstwa i piękna naszej lokalnej przyrody.
Dokładny opis trasy – rzeka Łyna
Szlak Łyny rozpoczyna się w Kurkach, gdzie zbiegają się dwie rzeki: Mrózka oraz Łyna.
- 0,0 km Płyniemy z w prawo, na PN. Jeżeli mamy dodatkowy jeden dzień, udajemy się najpierw w kierunku źródeł Łyny. Płyniemy na PD wzdłuż wschodniego brzegu. Po przebyciu 1 km krótki, trzystumetrowy, przepływ na jezioro Kiernoz Mały (pow. 54 ha). Następnie pokonujemy niedługie odcinki rzeczne (płynąc pod niewielki prąd), przeplatane uroczymi śródleśnymi jeziorkami; są to jeziora: Morze, Duże Brzeźno, Małe Brzeźno, Krzyż. Łącznie mamy do pokonania Ok. 14 km w obie strony.
- 1,1 km Most w Kurkach na drodze z Olsztynka do Jedwabna. Przed mostem, z lewej strony, kończy swój bieg rzeka Mrózka, powoli brzegi stają się wyższe i pojawia się sosnowy las
- 3,7 km Łyna rozszerza się, przechodząc w zatokę Jeziora Łańskiego (pow.1000 ha), które należy do najpiękniejszych jezior tej części Pojezierza Olsztyńskiego. Jezioro ma urozmaiconą linię brzegową z kilkoma malowniczymi półwyspami. Najwyższy z nich „Lalka” ma 1,3 km długości. Lasy na wschodnim brzegu jeziora objęte są ochroną w rezerwacie „Las Warmiński”.
- 8,2 km Jezioro zwęża się do 400m. Po prawej stronie cypel wąskiego półwyspu Lalka. Na lewym brzegu ośrodek wypoczynkowy w Rybakach – polecane miejsce na nocleg na jez. Łańskim. Jezioro zwęża się zaś brzegi stają się wyższe.
- 10,6 km Na prawym brzegu kolejna zatoka, w połowie jej długości wypływa krótki (1km) odcinek Łyny, łączący jeziora Łańskie oraz Ustrych (pow.93. ha) Wypływ Łyny przegrodzony niskim pomostem, wpływamy na teren ośrodka Łańsk na przepłynięcie którego potrzebna jest uzyskana z wyprzedzeniem zgoda.
- 14,1 km Jezioro Ustrych. Jezioro to jest 13,5 razy mniejsze od Łańskiego, ma jednak krajobrazowo podobny charakter: wysokie zalesione brzegi, czystą wodę, bogactwo fauny oraz flory; znajduje się również w obrębie wspomnianego wyżej rezerwatu. aż do miejscowości Ruś na przepłynięcie wymagana jest zgoda wojewódzkiego konserwatora przyrody. (odcinek ten można ominąć lądując na północno-zachodnim brzegu jez. Łańskiego i przewożąc kajaki do Rusi). Płyniemy wzdłuż prawego brzegu aż do tamy elektrowni spiętrzającej wodę jeziora do wysokości ok. 3 m. Lądujemy przed tamą na lewym brzegu. Przenosimy kajak przez drogę blisko 50-60 m.
- 16,2 km Rozpoczyna się 5 kilometrowy przełom Łyny z szybkim nurtem, częstymi bystrzami i wieloma leżącymi w korycie pniami. Wszystko to znajduje się w obramowaniu wysokich poszarpanych brzegów, pokrytych wysokopiennym sosnowo - świerkowym borem. Widok jest groźny, ale przepiękny. Odcinek ten wymaga wytężonej uwagi i doświadczenia, aby przebyć go bez wywrotki i w nie podziurawionym kajaku..
- Obecnie odcinek ten jest wyłączony z użytkowania, konieczność przewozu sprzętu i kajakowiczów do Rusi.
- 21,3 km Ruś Niewielka wieś, w której dobijamy do prawego brzegu przed kolejnym spiętrzeniem elektrowni wodnej, w sąsiedztwie stawów rybnych. Przenosimy kajak około 200m przez most i wodujemy z bardzo niewygodnej skarpy na lewym brzegu rzeki. Przepływamy wzdłuż stawów rybnych, mijamy centrum wsi z wygodnym punktem wodowania, za wsią wpływamy w spokojny odcinek o niedostępnych, podmokłych brzegach.
- 27,8 km Most drogowy w położonej na lewym brzegu wsi Bartąg. Na prawym brzegu pierwsze zabudowania Olsztyna
- Dopływamy do miasta, gdzie mijamy kolejne mosty i kładki dla pieszych, mijamy stare miasto i za piątym, wysokim, łukowatym mostem, w którego tle widoczny jest czternastowieczny zamek, wyhamowujemy kajak.
- 36,9 km Przed nami kolejny most drogowy, a za nim jaz, którym spłynięcie jest niemożliwe ze względu na betonowe, nie widoczne z powierzchni wody łamacze kry lodowej. Dobijamy do lewego brzegu z pomostami i przenosimy kajak ok. 50m pod ulicą na druga stronę jazu. Nurt poniżej jazu ożywia się. Za plecami pozostawiamy zamek i Stare Miasto, a 100m przed nami potężne ceglane łuki dwóch mostów kolejowych, zbudowanych w latach 1872-1892. Zaraz za nimi kolejny most drogowy silnie zacieniający nurt rzeki.
- Wpływamy w kolejny przełom Łyny. Leży on w obrębie granic miasta, w otoczeniu komunalnego lasu.
- 40,0 km Kończy się przełom, ale piękny las na obu wysokich brzegach towarzyszy nam nadal. Prąd powoli zanika, rzeka rozlewa się coraz szerzej.
- 42,0 km Z prawej strony ujście rzeki Wadąg. Dalej znajduje się tama spiętrzająca wodę na potrzeby małej elektrowni wodnej, wybudowanej w 1907 roku. Dobijamy do pomostu na lewym brzegu i dokonujemy przenoski.
- 45,0 km Po lewej stronie, 200m od brzegu leży miejscowość Redykajny. Prąd zanika, rzeka przemienia się w coraz szersze rozlewisko. Z prawej strony potężny cypel na której znajduje się dogodny nocleg w campingu „Zakątek”
- 46,5 km Rozgałęzienie Łyny. Płyniemy odcinkiem kanałowym w prawo. W lewo wielokilometrowe, kręte starorzecze, nie nadające Sie do pływania kajakiem.
- 47,4 km Most, tama i elektrownia w Brąswałdzie o mocy 2,2 MW, wybudowana w 1936 roku . Ośmiometrowe spiętrzenie wody na potrzeby elektrowni uzyskano przekopując skrót kanałowy z wykorzystaniem trzech jezior na trasie. Przenosimy kajak 50m lewą stroną.
- 48,0 km Przystań kajakowa w Brąswałdzie
- 48,8 km Malutkie jezioro Kesling
- 49,3 km Wpływamy na jezioro Mosąg (pow. 53 ha), które znalazło się na szlaku Łyny po przekroczeniu kanału.
- 50,2 km Wypływ Łyny z pn. krańca jeziora. Tuż za wypływem zapora po której biegnie droga z Brąswałdu do Barkwedy, w zależności od stanu wody zachowując ostrożność przepływamy pod środkowymi wierzejami bądź przenosimy kajak lewą stroną.
- 51,2 km Połączenie kanału ze starorzeczem. Łyna płynie podmokłą doliną. Szerokość koryta dochodzi do 15m. Brzegi rzeki tworzą zalesione wzgórza.
- 63,7 km Miejscowości Kłódka - most drogowy, a przed nim kolejna przystań kajakowa. W dalszym biegu rzeka silnie meandruje.
- 77,1 km Wpływamy do Dobrego Miasta. Przybijamy do przystani kajakowej na prawym brzegu, przenosimy kajak i wodujemy za elektrownią wodną.
- 78,2 km Jesteśmy w środku Dobrego Miasta , lokalny ośrodek administracyjno-gospodarczy. Dobre Miasto uzyskało prawa miejskie w 1329 roku, najstarsza część zabudowań położona na wyspie w ramionach rzeki Łyny. Po drodze mijamy imponujący budynek kolegiaty z XIV wieku, która niegdyś oprócz funkcji sakralnych spełniała rolę obronną. Kościół dominujący w zabudowaniach kolegiaty jest jednym z największych na Warmii, bogate wyposażenie głównie barokowe – ołtarz, chrzcielnica, ambona. W ołtarzu w lewej nawie przy filarze, cenna późnogotycka rzeźba Boga Ojca. Dalej mijamy basztę obronną zwaną „Bocianią Basztą”, pozostałość po okalających miasto murach obronnych.
- 79,3 km Połączenie Małej i Dużej Łyny. Opuszczamy Dobre Miasto.
- 80,5 km Most drogowy w osadzie Kosyń. Na prawym brzegu pojawia się las.
- 86,5 km Most drogowy. Na lewym brzegu dawna letnia rezydencja - pałac biskupów warmińskich w Smolanach, obecnie siedziba szkoły rolniczej. Za Smolanami brzegi podnoszą Sie, do rzeki z obu stron zbliża siew wysokopienny sosnowo-świerkowy las. Nurt jest szybki, ale spokojny. Ten odcinek spływu ma duże walory krajobrazowe.
- 106,0 km W odległości ok. 200m od lewego brzegu miejscowość Łaniewo. Brzegi są trudno dostępne ze względu na rozkrzewione łozy i olchy, rzeka silnie meandruje. , możliwość rozbicia namiotu na prywatnych posesjach po uzgodnieniu z właścicielami.
- 113,0 km Po lewej stronie w odległości 700m od rzeki leży wieś Bobrownik. Koryto rzeki staje się mniej kręte, łozy i olchy, utrudniające przepłynięcie kajaka, przerzedzają się. Przez zieleń drzew można już dostrzec zabudowania Lidzbarka Warmińskiego.
- 120,0 km Wysoki most drogowy. Jesteśmy w Lidzbarku Warmińskim. Żeby jednak dopłynąć do centrum, trzeba jeszcze pokonać dwu-i półkilometrowy odcinek Łyny wzdłuż przedmieścia. Oba brzegi są porośnięte wysokimi drzewami. Mijamy dwa mosty drogowe. Wysiadamy, żeby zwiedzić gotycki, czternastowieczny zamek- byłą siedzibę biskupów warmińskich oraz kościół farny Św. Piotra i Pawła, w założeniach architektonicznych gotycki, lecz z elementami barokowymi. Gotycki zamek zbudowany jest na planie kwadratu 48,5 m na 48,5 m z dziedzińcem krużgankowym. Posiada wieloboczną wieżę oraz 3 smukłe wieżyczki w narożach. We wnętrz unikat stanowi m. in. refektarz z polichromią z przełomu XV i XVI wieku. Przedzamcze wraz z murem otaczającym zamek z dwiema basztami, międzymurzem oraz fosą pochodzą z XV wieku. Zamek jest wpisany do rejestru zabytków klasy światowej.
- 123,0 km Mijamy zamek i dopływamy do rozwidlenia koryta. Wybieramy lewą odnóg. Poniżej jest tama młyńska. Przenosimy kajak lewą stroną.
- 123,5 km Z prawej strony ujście rzeki Symsarny, która na odcinku od jeziora Blanki Kało Jezioran stanowi interesujący, ale bardzo uciążliwy szlak kajakowy.
- 132,0 km Z lewej strony ujście rzeki Elmy, wypływającej w okolicach Górowa Iławieckiego.
- 135,0 km Most drogowy. Na lewym brzegu, ponad 100m od rzeki, leży duża wieś Rogóż, poniżej której brzegi podnoszą się, krajobraz ożywiają kępy leśne.
- 140,0 km Most na drodze z lewobrzeżnego Kotowa do Prawobrzeżnych Marun. Rzeka mocno meandruje, otoczenie jest coraz bardziej malownicze. Nurt zaczyna być dosyć szybki, ale spokojny. Pokonujemy przestrzeń bez nadmiernego wysiłku, ograniczając się jedynie do sterowania kajakiem.
- 143,5 km Na lewym brzegu mijamy osadę Młynisko. Brzegi są wysokie, prawy zalesiony.
- 148,9 km Na lewym brzegu wieś Ardapy. Łyna obszernymi, malowniczymi zakolami zbliża się do Bartoszyc.
- 159,0 km Na prawym, wysokim brzegu nasz cel – Bartoszyce. Lądujemy na prawym brzegu przy drugim moście drogowym w centrum miasta. Z dawnych czasów zachowało się kilka zabytków: Brama Lidzbarska oraz pozostałości murów obronnych z XV wieku, kościół p. w. św. Jana Ewangelisty z drugiej połowy XIV wieku ze zdobiącymi jego wnętrze gwieździstymi sklepieniami, kościół św. Jana Chrzciciela prawdopodobnie z XV wieku, chociaż istnieją przypuszczenia, że mógł powstać w czasach pierwszej lokacji miasta, spichrze zbożowe z XVII i XIX wieku.
- Mijamy dwa mosty drogowe oraz kolejowy, pod mostami wartki nurt. Dalej Łyna leniwie meandruje rozległą Niziną Sępopolską wśród łąk i zagajników.
- Do dworca PKP i PKS ok. 500m. Tu z reguły kończą się spływy Łyną.
- 180,3 km Po prawej do Łyny uchodzi niewielka rzeka Pisa, która około dwóch kilometrów wyżej przepływa przez wieś Wiatrowiec.
-
185,8 km Sępopol. Poniżej mostu drogowego w poprzek nurtu leżą ruiny starego mostu, można próbować przepłynąć lewą stroną, w przypadku niskiego stanu wody bezpieczniej jest przenieść kajak.
Sępopol to pięknie położone miasto, w zakolu Łyny i wpadającego do niej Gubru. Początkowo był tu zamek krzyżacki. - Najcenniejszymi zabytkami Sępopola są: kościół św. Michała Archanioła z XIV wieku, oraz pozostałości obwarowań miejskich z tego samego okresu oraz wybudowana w 1912 wieża ciśnień, która po modernizacji funkcjonuje po dzień dzisiejszy.
- 198,0 km Stopki, ostatnia miejscowość przed granicą państwa.